Kredyt hipoteczny to rodzaj kredytu, który przeznaczony jest na konkretny cel, którym najczęściej jest zakup mieszkania. Istnieje jeszcze inna odmiana, zwana kredytem budowlano-hipotecznym, która służyć ma realizacji inwestycji budowlanej.
Głównym zabezpieczeniem kredytu jest hipoteka, co w praktyce oznacza to, że nieruchomość, która ma być sfinansowana z kredytu, staje się dla banków zabezpieczeniem w razie braku spłaty kredytu przez dłużnika.
Ze względu na to, że kredyt hipoteczny jest z założenia długoterminowy (jego spłata trwa nawet kilkadziesiąt lat), a także na to, że udzielane kwoty są stosunkowo wysokie (w porównaniu np. do krótkoterminowych kredytów konsumpcyjnych), jest to inwestycja dość ryzykowna ze strony banku. Istnieje możliwość, że kredytobiorca z różnych przyczyn nie będzie zdolny spłacić swojego zobowiązania. Mogą to być: chwilowy brak płynności finansowej (np. w wyniku utraty pracy, bądź czasowej niezdolności do niej w wyniku choroby), bądź inne bardziej poważne sytuacje, takie jak: całkowita niezdolność do wykonywania pracy. W związku z tym banki muszą stosować różnego rodzaju środki ostrożności, aby zminimalizować ryzyko straty i zabezpieczyć swe interesy.
Innym sposobem na zminimalizowanie ryzyka jest badanie zdolności kredytowej potencjalnych kredytobiorców. Na podstawie różnych wskaźników sprawdzane jest, czy osoba ubiegająca się o kredyt jest wiarygodna, a jej status finansowy umożliwi bezproblemową, terminową spłatę zobowiązań w określonej w umowie wysokości i czasie. Brane pod uwagę są oczywiście zarobki potencjalnego kredytobiorcy, sposób zatrudnienia (czy jest to umowa o pracę na czas nieokreślony), jego koszty utrzymania, inne zobowiązania (np. zaciągnięte pożyczki, raty), historia kredytowa, liczba osób, które są na jego utrzymaniu. W związku z powyższym, oczywistym jest, że na możliwość wzięcia kredytu wpływ ma wiele czynników i jest to nie tylko sytuacja zawodowa, ale również rodzinna. Mówi się, że najłatwiej jest uzyskać kredyt hipoteczny dla młodego małżeństwa bez dzieci, ponieważ zarobki dwojga osób są dodatkowym zabezpieczeniem, a koszty utrzymania nie są tak duże jak w przypadku osób z dziećmi. Co więcej, osoby młode mogą liczyć na powodzenie w tej dziedzinie, gdyż wiek jest często warunkiem kluczowym w podjęciu decyzji przez bank o udzieleniu kredytu. Dla banku bardzo istotny jest wiek kredytobiorcy, który przypada w czasie całkowitej spłaty kredytu.
Młode małżeństwa powinny brać pod uwagę fakt, że może być im łatwiej wziąć kredyt zanim pojawią się na świecie dzieci, gdyż nie są one jeszcze brane pod uwagę przez bank do badania zdolności kredytowej. Z drugiej strony, zdrowy rozsądek podpowiada, że jeśli w planach jest powiększenie rodziny, to sytuacja finansowa może ulec pogorszeniu. Nawet jeśli w danej chwili bank określi zdolność kredytową pozytywnie, to należy postawić sobie pytanie, czy na pewno będziemy w stanie spłacać raty w określonej wysokości w świetle naszych planów na przyszłość, których bank nie zna.
